برنامه راهبردی نقشه راه برای توسعه و ایجاد تحول در یک نهاد بشمار میرود. از آنجایی که برنامه راهبردی برپایه تجربههای گذشته، با توجه به نیازهای جامعه هدف به تعیین هدف و موضوعهای راهبردی میپردازد، از خطاها در مدیریت و برنامهریزی جلوگیری شده و مسیر دستیابی به آرمانها و فعالیتها بر پایه فلسفه و چشمانداز هموار میشود. کلیینک مشاوره کیهان دانش پاژ، با سابقه ۲۰ ساله در کتابدرمانی، در سال ۱۳۹۵ به صورت رسمی و با نام «مؤسسه کیهان دانش پاژ» کار خود را آغاز کرد. در برنامه راهبردی اولیه تدوین شده، ترویج کتابخوانی به عنوان ابزاری لذتبخش برای جلوگیری و حل مشکلات رفتاری و اجتماعی کودک و نوجوان مورد توجه بود. با شیوع کرونا، فعالیتها به صورت موقت کاهش یافت. سپس با نام «کلینیک مشاوره خانواده کیهان دانش پاژ»، به ارائه خدمات مشاوره به کودک، نوجوان و والدین با رویکرد کتاب درمانی و فعالیت های مرتبط پرداخت. نظر به گسترش فعالیتها، نیاز بیشتری به برنامه راهبردی احساس شد. از این رو، برنامه پیشین به شرح زیر مورد تجدید نظر قرار گرفت.
چشم انداز
الف. برخورداری از کودکان و نوجوانان، والدین، مربیان و کتابدارانی به ارزش مطالعه و بهویژه داستانها پیبرده و میتوانند بهصورت مستقل و آگاهانه و با بهرهگیری از تفکر فلسفی محتوای آن را تحلیل کرده و از آن برای رشد و آگاهی خود و نیز برای حل مشکلات خود و دیگران بهره گیرند؛
ب. رسیدن به وضعیتی که در آن والدین آگاه و اندیشمند از اصول فرزندپروری آگاه بوده و دانش خود را برای پرورش فرزندانی شاد و سالم بکار میبرند؛
ج. دست یافتن به وضعیتی که در آن کودکان و نوجوانان، والدین و مربیانی با مهارتهای فکری آشنا بوده و زندگی خود را بر پایه تفکر فلسفی به شکلی خردمندانه راهبری میکنند؛
د. برخورداری از جامعهای که در آن تسهیلگران، مربیان، کتابداران، والدین، معلمها و روانشناسها، کتاب درمانی بر پایه تفکر فلسفی را بهعنوان روشی لذتبخش در کاهش مشکلات رفتاری و رشد شخصیت میدانند؛
ه. برخورداری از جامعه ای که در آن دانشآموزان به مطالعه کتابهای درسی به عنوان تنها ابزار یادگیری بسنده نکرده، مطالعه همراه با تفکر را برای رشد شخصیت و پیشرفت تحصیلی ضروری بدانند و علاقهمند باشند که ضمن رشد تفکر، دامنه دانش و کنجکاوی خود را با مطالعه منابع غیردرسی گسترش دهند.
مأموریتها
الف. ترویج مطالعه هدفمند در راستای رشد شخصیت و تفکر؛
ب. بهرهگیری از تفکر و تجربههای نهفته در داستانها در حل مشکلات فردی و اجتماعی در خدمات مشاورهای؛
ج. ترویج بهکارگیری کتابدرمانی بر پایه تفکر فلسفی در میان والدین، کتابداران، مربیان، معلمان، روانشناسان و سایر علاقمندان بهعنوان روشی لذتبخش برای کمک به کودکان و نوجوانان برای شناخت خود و مشکلاتی که دارند؛
د. کمک به والدین برای کسب مهارتهای فرزند پروری مبتنی بر تفکر؛
ه. ترویج بهرهگیری از انواع منابع اطلاعاتی، دانشی و خواندنی برای کمک به پیشرفت تحصیلی؛
و. بهرهگیری از انواع مهارتهای فکری در راستای پیشرفت تحصیلی.
هدفهای راهبردی
هدفهای راهبردی گروه بخوانیم، بیندیشیم، بهتر زندگی کنیم به سه نیاز زیر کودک و نوجوان توجه دارد، بنابراین برنامهها و نیز اقدامها بر محور این سه حوزه هدف تمرکز دارد.
الف. کمک به افزایش مهارتهای فکری و توانمندی فلسفیدن و یا اندیشهورزی با تمرکز بر برنامههای آموزش تفکر فلسفی به کودکان، نوجوانان و والدین؛
ب. کمک به کاهش مشکلات رفتاری، فکری و اجتماعی کودکان و نوجوانان با تمرکز بر کتاب درمانی و افزایش توانمندی در حل مشکلات بهصورت مستقل؛
ج. کمک به پیشرفت تحصیلی کودکان و نوجوانان از طریق افزایش دامنه دانایی آنها از طریق مطالعه همراه با تفکر و با تمرکز بر افزایش کیفیت یادگیری.
موضوعهای راهبردی
هدف ها
1. تلاش در افزایش آگاهی و نگرش کسانی که با کودک و نوجوان کار میکنند در مورد ارزش و اهمیت ارتقاء مهارتهای فکری در کودکان و نوجوانان
2. کمک به ارتقاء مهارتهای فکری کودکان و نوجوانان
3. کمک به افزایش توجه به تفکر و اندیشه ورزی در زندگی عادی و نیز دوران تحصیل کودک و نوجوان
هدف ها
1. کمک به شناسانیدن کتاب درمانی بر پایه تفکر بهعنوان رویکردی ارزان، در دسترس و لذتبخش برای مقابله با مشکلات رفتاری و شخصیتی کودک و نوجوان و نیز پیشگیری از بروز مشکلات؛
2. شناسانیدن روشها و تکنیکهای کتابدرمانی به کسانی که با کودک کار میکنند؛
3. کمک به ترویج مطالعه از طریق کتاب درمانی.
هدف ها
1. کمک به شناسایی متون و ابزارهای مکمل محتوای درسهای دوره دبستان و سالهای اولیه دبیرستان؛
2. همکاری با آموزشوپرورش در راستای معرفی منابع مکمل محتوای درسها؛
3. کمک به ناشران و تولیدکنندگان ابزارهای مکمل محتوای درسها برای افزایش کیفیت و کاربردپذیری تولیدات خود.
برنامهها
هدف نخست. تلاش در افزایش آگاهی و نگرش کسانی که با کودک و نوجوان کار میکنند در مورد ارزش و اهمیت ارتقاء مهارتهای فکری در کودکان و نوجوانان
- اقدامها
-
- برگزاری کارگاههای آشنایی با مبانی نظری و ارزش و اهمیت تفکر فلسفی در راستای زندگی سعادتمند برای والدین، مربیان، وسایر کسانی که با کودک کار میکنند؛
- برگزاری کارگاههای عملی آشنایی با مهارتهای تفکر فلسفی و چگونگی کاربست آن برای کسانی که با کودک کار میکنند؛
- شرکت در همایشها و ارائه سخنرانی در مورد ارزش و اهمیت تفکر فلسفی در زندگی سعادتمند.
-
هدف دوم. کمک به ارتقاء مهارتهای فکری کودکان و نوجوانان
- اقدامها
-
-
- برگزاری برنامههای آموزش تفکر فلسفی برای کودکان و نوجوانان علاقهمند و کودکان مهدکودک، دانشآموزان مدارس، مراکز علاقمند و نیازمند مانند بهزیستی یا ادبگاه؛
- برگزاری کارگاهایی برای والدین درباره ارزش و اهمیت مهارتهای فکری برای فرزندان و والدین و چگونگی کاربست آنها در فرزندپروری؛
- بهرهگیری از تکنیکهای استفاده از تفکر بر پایه داستان در مشاوره با کودک و نوجوان و خانواده؛
- تهیه و انتشار رهنمودها و نوشتارهایی در مورد چگونگی پرورش مهارتهای فکری و اندیشه ورزی در کودکان و نوجوانان در زندگی، در کلاس درس و نیز در جلسههای مشاوره.
-
هدف سوم. کمک به افزایش توجه به تفکر و اندیشه ورزی در زندگی عادی و نیز دوران تحصیل کودک و نوجوان
- اقدامها
-
- شرکت در سخنرانیها، میزگردها و انتشار دیدگاههای صاحبنظران در رابطه با اهمیت برخورداری از تفکر فلسفی در زندگی سعادتمند و جامعه سالم،
- انجام پژوهش در مورد اثربخشی برنامههای تفکر فلسفی در ارتقاء زندگی و تحصیلات شرکتکنندگان و انتشار نتایج آن.
-
هدف نخست. کمک به شناسانیدن کتاب درمانی بر پایه تفکر به عنوان رویکردی ارزان، در دسترس و لذتبخش برای مقابله با مشکلات رفتاری و شخصیتی کودک و نوجوان و نیز پیشگیری از بروز مشکلات،
- اقدامها
-
- مطالعه و تحلیل داستانهای کودکان و نوجوانان و تهیه چکیده داستانهای متناسب با مشکلات رفتاری و شخصیتی کودکان و نوجوانان؛
- شناسانی کتابهای تحلیلشده و متناسب با هر مشکل فکری، رفتاری و شخصیتی کودکان و نوجوانان؛
- معرفی داستانهای شناساییشده از طریق تهیه چکیده نامههای چاپی و الکترونیکی؛
- ارائه رهنمودها و تکنیکهایی برای چگونگی بهرهگیری از چکیده نامههای یادشده در کتاب درمانی؛
- ارائه مشاوره در رابطه با شناخت ارزش و اهمیت و چگونگی اجرای کتاب درمانی؛
- ارائه مشاوره در راستای بهرهگیری از کتاب و داستان برای رشد شخصیت و کاهش مشکلات فکری و رفتاری به کودک و نوجوان و والدین و سایر کسانی که با کودک و نوجوان کار میکنند.
هدف دوم. شناسانیدن روشها و تکنیکهای کتاب درمانی به کسانی که با کودک کار میکنند.
- اقدامها
-
- برگزاری کارگاهها و جلسههای هماندیشی با خانوادهها، مربیان، معلمان، کتابداران، … در راستای شناسایی و حل مشکلات فکری، رفتاری و شخصیتی کودکان و نوجوانان با کمک مطالعه؛
- آموزش روشها و تکنیکهای کتاب درمانی به کتابداران، مربیان، والدین و روانشناسان با برگزاری کارگاههای مربوطه و انتشار راهنماها و رهنمودهای لازم؛
- انجام پژوهشهای مرتبط با روشها و تکنیکهای کتاب درمانی و انتشار نتایج.
هدف سوم. کمک به ترویج مطالعه از طریق کتاب درمانی
- اقدامها
-
- کاربرد انواع روشهای کتابدرمانی بومیسازی شده در نشستهای مشاوره با کودک و نوجوان در مدارس، کتابخانهها، مراکز بهزیستی، زندانها، و … ؛
- اجرای برنامههای داستانخوانی، گفتگو در مورد داستان و فعالیتهای مرتبط با آنها برای نهادهای علاقهمند، کودکان و نوجوانان و والدین؛
- تلاش برای افزایش آگاهی، دانش و نگرش والدین، مربیان، کتابداران، معلمان و … در مورد نیازهای کودک و نوجوان و نیز اهمیت ادبیات و مطالعه بهعنوان ابزار مطلوب برای پاسخگویی به نیازهای آنان.
هدف نخست. کمک به شناسایی متون و ابزارهای مکمل محتوای درسهای دوره دبستان و سالهای اولیه دبیرستان
- اقدامها
- برگزاری جلسههای هماندیشی با معلمان، والدین و مسئولان برای شناسایی نیازهای یادگیری دانش آموزان؛
- تحلیل درسها و شناسایی انواع منابع، ابزارها و وسایل متناسب با آنها؛
- تهیه مجموعهای از منابع، ابزارها و وسایل تکمیلی برای هر درس و یا مجموعهای از درسها؛
- معرفی آنها به علاقهمندان.
هدف دوم. همکاری با آموزشوپرورش در راستای معرفی منابع مکمل محتوای درسها
- اقدامها
- برگزاری همایش و جلسهها و میزگردها در زمینه معرفی مجموعههای مکمل درسها به آموزشوپرورش؛
- ارائه رهنمودهایی برای معلمها در رابطه با چگونگی بهرهگیری از مجموعههای مکمل در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان؛
- نظرسنجی در مورد اثربخشی مجموعههای معرفیشده در پیشرفت تحصیلی.
هدف سوم. همکاری با معلمها و والدین در رابطه با آشنایی آنها با مهارتهای بهرهگیری از منابع مکمل محتوای درسها برای افزایش کیفیت یادگیری دانش آموزان
- اقدامها
- برگزاری نشستها و همایشها در معرفی مجموعههای مکمل درسها برای والدین و دانش آموزان؛
- تهیه رهنمودهایی برای چگونگی بهرهگیری از مجموعههای مکمل درسها برای والدین و دانش آموزان؛
- گردآوری و معرفی منابع و مجموعه های کمک آموزشی (شامل داستان و منابع دانشی) برای رشد تفکر.
هدف چهارم. کمک به ناشران و تولیدکنندگان ابزارهای مکمل محتوای درسها برای افزایش کیفیت و کاربردپذیری تولیدات خود
- اقدامها
- گردآوری اصول، چارچوبها و هدفهای تهیه، تولید و کاربست منابع، ابزارها و وسایل مکمل درسها که بتواند به وسعت و عمق یادگیری کمک کند؛
- بررسی و سنجش منظم منابع و وسایل تولیدشده مکمل درسها برای دانشآموزان.