داستان «دو پرنده»

در داستان «دو پرنده»، پرنده‌ای روز اول زمستان، در هوای سرد، به‌تنهایی روی شاخۀدرختی نشست. روی آن شاخه با پرندۀ دیگری آشنا شد که آواز می‌خواند. از آواز پرنده‌ای که از قبل روی شاخه نشسته بود، شاد می‌شد. پرندۀ دیگر او را تشویق می‌کرد تا نترسد و پرواز کند، پرندۀ دیگر بهترین دانه‌ها را به او می‌داد و به او آموخت چه‌طور از چنگ گربه فرار کند، چه‌طور با ضربۀ نوک، شاخۀ خشکی را بشکند، لانه بسازد، جوجه‌هایش را بزرگ کند و به سفر برود.
یک شب از شب‌های سرد آخر زمستان، آن‌ها مثل همیشه ولی این‌دفعه برای بار آخر روی شاخه کنار یک‌دیگر می‌نشینند و روز اول بهار، پرندۀ دیگر نیامد. پرنده هرچه منتظر شد، او نیامد. در نهایت آن پرنده به‌تنهایی، پروازکنان آنجا را ترک کرد اما همیشه پرندۀ دوم و کمک‌ها و مهربانی‌هایش را به‌خاطر ‌سپرد.

داستان «دو پرنده» به صورت استعاری و کوتاه سوگ ناشی از فقدان را نشان می‌دهد، غمی که پس از رابطه‌ای گرم و سازنده است و اتفاق افتادنش در فضای سرد زمستانی نشانۀ همراهی و همکاری در شرایط دشوار است اما پس از مدتی پرنده‌ای که آواز می‌خواند و چیزهای زیادی می‌داند و راهنمایی‌های بسیاری می‌کند، دیگر بازنمی‌گردد.
نویسنده از مرگ و بیماری او مستقیم صحبتی نمی‌کند اما مخاطب بزرگسال می‌تواند حدس بزند که پرنده مرده است، چیزی که کودک هم نمی‌خواهد آن را مستقیم بشنود اما به نوعی درک می‌کند، البته برای این که کودک راحت‌تر به این درک برسد، نیازمند همراهی و همدردی بزرگسالان است.
بحران سوگ در پی از دست دادن اسباب‌بازی‌های محبوب، حیوان خانگی یا در شدیدترین حالت یکی از اعضای خانواده یا دوستان اتفاق می‌افتد؛ گاهی حتی ممکن است خود کودک به دلیل سن کم شناختی از احساس اندوه خود نداشته باشد و نادیده گرفتن او از سوی بزرگسالان ممکن است باعث شکل گرفتن مشکلات دیگری مثل خشم، گوشه‌گیری، دردهای جسمانی و… شود، بنابراین باید راهی مناسب برای او پیدا کرد که احساس حقیقیش را درک کند و بتواند با آن کنار بیاید. کتاب‌هایی مثل داستان «دو پرنده» ابزار خوبی هستند که می‌توانند کودک را در این مسیر همراهی کنند و کودک و نوجوان بتواند دربارۀ احساسش شناخت بیشتری پیدا کند، با حس فقدان روبه‌رو شود، کنار بیاید و درمان شود.
البته در این راه گفت‌وگو دربارۀ داستان و کشف احساس‌ها و نظرهای کودک و نوجوان کمک خواهد کرد که این مسیر با دشواری کمتری پیموده شود، خواندن مقالۀ «سوگ در کودکان و نوجوانان» و بهره‌گیری از راهنمایی‌های کتاب «آیا کودک شما از مرگ عزیزان اندوهگین است؟» می‌تواند راهگشا باشد.

برای بحث و گفت‌وگو با کودک دربارۀ داستان «دو پرنده» می‌توانید از پرسش‌های زیر بهره بگیرید.

• چرا پرنده دیگر بازنگشت؟
• پرنده پس از بازنگشتن دوستش چه کرد؟ می‌توانست بدون پرندۀ دیگر به زندگی‌اش ادامه دهد؟
• آیا تابه‌حال چیزی یا کسی را که خیلی دوست داشته‌ای از دست داده‌ای؟ دوست داری دربارۀ احساست دربارۀ این از دست دادن حرف بزنی؟
• آیا دربارۀ احساست بعد از آن از دست دادن، با کسی صحبت کرده‌ای؟
• آیا کسی را می‌شناسی که چنین تجربه‌ای داشته باشد؟ اگر بله، به نظرت چه احساسی دارد؟ اگر بخواهی کمکش کنی، چه می‌کنی؟
• اگر تو به‌جای پرنده بودی، چه می‌کردی؟